تعریف : برای ایجاد برش در ورق ها به صورت سوراخ هایی با اشکال مختلف ، نیاز به ایجاد همان شکل سوراخ بر روی کفشک پایین قالب می باشد که به این سوراخ موجود بر روی کفشک پایین ماتریس پانچ می گویند. ماتریس ها می توانند به شکل متقارن (دایره ) و یا غیر متقارن باشند .
فهرست مقاله
عملکرد ماتریس پانچ:
عملکرد ماتریس پانچ:همانگونه که در عملکرد سنبه گفته شد پس از جمع شدن ورقگیر و رسیدن سنبه به ورق ، ورق بین سنبه و ماتریس قرار گرفته و باعث برش قطعه می گردد ، نکته مهم لقی ( کلرنس ) بین سنبه و ماتریس می باشد که دارای استاندارد خاصی می باشد که در صورت عدم رعایت این اندازه قطعه معیوبی خواهیم داشت . در صورتیکه کلرنس بیش از حد مجاز باشد سبب ایجاد پلیسه در قطعه می گردد .
حد مجاز کلرنس استاندارد به صورت ذیل تعریف می گردد :
1- کلرنس برای ورقهای نرم :
δ=(0.01-0.03) t
2- کلرنس برای ورقهای معمولی :
t δ=(0.03-0.05)
3- کلرنس برای ورقهای سخت :
t δ=(0.05-0.07)
عیب یابی و نحوه رفع عیب سنبه ها و ماتریس پانچ:
در بیشتر موارد برای شناسایی و تشخیص عیوب موجود در سنبه ها و ماتریس های پانج نیاز به بررسی قطعه و همچنین بررسی ظاهری می باشد .
بطور عمده عیوب زیر در سنبه و ماتریس های پانج روی می دهد :
1-لب پریدگی سنبه و یا ماتریس :
در ماتریسها و سنبه های بزرگ در صورت بروز چنین عیبی می توان بوسیله جوشکاری لبه معیوب را ترمیم نمود .سپس آببندی را انجام داد.
2-عدم وجود کلرنس مناسب بین سنبه و ماتریس :
در صورتیکه کلرنس بیش از حد مجاز باشد بر روی قطعه پلیسه ایجاد می گردد که در اینصورت باید سنبه و ماتریس تعویض گردند.
در صورتیکه کلرنس کمتر از حد مجاز باشد سبب ایجاد ترکیدگی بر روی ماتریس می گردد.
3-لق زدن در سنبه گیر:
گاهی اوقات کلرنس بین بدنه و سنبه گیر رعایت نگردیده و سبب شکستن سنبه می گردد که در اینصورت باید سنبه یا سنبه گیر تعویض گردند.
4-عدم هم مرکز بودن :
در این حالت که میزان خطا در حد دهم میلیمتر می باشد سنبه های با مشخصات سنبه اصلی ساخته می شود و ماتریس توپر در محل خود تعبیه می گردد سپس به وسیله سنبه مرکز یابی کرده و ماشینکاری انجام گرفته و در زیر پرس آببندی می نمایند.
تخلیه قطعات و ضایعات
آیتم های بخش E چک شیت
یکی دیگر از قسمتهایی که در قالبها دارای اهمیت خاصی می باشند و در هنگام طراحی قالب باید به آن توجه گردد بخش تخلیه قطعات و ضایعات می باشد .
این بخش نیز متناسب با نوع قالب ( کشش ، برش، خم و…) ساخته می شوند که در صورت عدم وجود هماهنگی بین این بخش و بخشهای دیگر قالب سبب ایجاد عیوبی همچون دفرمگی ، قری و غیره می گردد.
این بخش شامل آیتمE چک شیت بوده که مقالات بعدی به تفصیل توضیح داده خواهد شد .
