طراحی و ساخت قالب اولین مرحله در راستای ساخت و تولید قطعات صنعتی از جمله بدنه خودرو می‌باشد به این معنی که برای ساخت هر بدنه خودرو نیاز به موئتاژ قطعات منفصله آن خودرو می‌باشد و به منظور تولید این قطعات. نیاز قالبهای مختص به هر قطعه یوده که با توجه به اندازه قطعات از نظر بزرگی و کوچکی قالبهای آن طراحی و ساخته می‌شوند.
لازم به ذکراست قالبهای بدنه خودرو به اندازه و اوزان مختلف تقسیم بندی می- گردند که عبارت است از:
G1, G2, G3, G4, G5 که در تقسیم بندی G6 بزرگترین و G5 کوچکترین می باشد. طراحی و ساخت قالبهای کوچک صنعتی در کشور ما سابقه‌ای نسبتا طولانی دارد. بوسیله ی این قالبها
که عمدتا با عملیات ماشینکاری ساخته می شوند. عملیات خمکاری. برش سوراخکاری و کشش بر روی ورقهای فلزی انجام می شود. مدت زیادی از زمان شروع فعالیت جدی در زمینه ساخت قالبهای بزرگ (قالبهای قطعات بدنه خودرو) در ایران نمی گذرد. مراحل طراحی و ساخت قالبهای بدنه خودری در حال حاضر بصورت استاندارد در آمده است. بطوری که ملاحظه می شود. در کشورهای صنعتی جهان فاصله مرحله طراحی صنعتی بدنه خودرو تا ساخت قالبهای آن به مقدار بسیار زیادی کاهش یافته و نه تنها استاندارد بودن فرایند. بلکه بهره چستن از تکنولوژی بسیار بالاه تجهیز کارنجات به سیستم های مدرن و پیشرفته CAD/CAM استفاده از
دستگاههای CNC رباتهای صنعتی پیشرفته و سیستم های انتقال اتوماتیک در خطوط تولید باعث کاهش زمان تولید و همچنین کاهش زمانهای غیر تولیدی فرایند و افزایش کیفیت و تیراژ تولید گردیده است. به طوری که امروز شاهد هستیم که تنها توسط یک شرکت سازنده خودرو چندین مدل خودرو در سال طراحی شده، وارد خطوط تولید گردیده و روانه بازار می شود. تنها بررسی این نکته که از مرحله طراحی اولیه بدنه خودرو تا ساخت قالبهای اجزا بدنه و تولید قطعه بالغ بر چنین ماه وقت صرف می گردد، نمایانگر استاندارد و معین بودن فرایند و استفاده از تکنولوژی پیشرفته آن می باشد.
طراحی و ساخت قالبهای بدنه خودرو
طراحی و ساخت قالبهای بدنه خودرو از آن جهت اهمیت دارد که جهت حصول کیفیت مناسب خودرو نیاز به تولید قطعات با کیفیت، استاندارد، ایمن و فراخور تکنولوژی روز می باشد.
لازم به ذکر است که طراحی نوعی تصمیم گیری است که با توجه به خواسته مشتری و توانایی های طراحی و ساخت ، توسط طراح صورت می پذیرد و طرح نهایی از طریق روشهای مختلف به اطلاع مشتری رسانده می شود. راههای مختلفی جهت توضيح طرح به مشتری وجود دارد که چند نمونه از آنها عبارتند از:
نمونه سازی ، ترسیم نقشه ها و توضیح از روی آن برای مشتری، ماکت سازی و … که امروزه کوتاهترین، با صرفه ترین و بی نقص ترین روش انتقال طرحها در کارهای صنعتی، ترسیم نقشه می باشد که در مجامع صنعتی به عنوان یک زبان بین المللی کاربرد دارد. بر روی نقشه ها به راحتی می توان بحثها و محاسبات مربوطه را قبل از مرحله ساخت بر روی طرح مربوطه پیاده نمود. با این عمل میزان هزینه و زمان ساخت دستگاه به حداقل مقدار ممكن تقلیل می یابد. بدین ترتیب روشن است که یک طراح صنعتی موفق کسی است که به جزییات نقشه کشی صنعتی آگاه و بر آن تسلط کافی داشته باشد.
آشنایی با صنعت قالبسازی در ایران (طراحی و قالبسازی)
روش های مورد استفاده در کشورمان که تقریبا بصورت مرسوم در خصوص فرایند طراحی و ساخت قالب به کار می روند متفاوت بوده که در زیر شرح مختصری از آن آورده می شود.
روشهای سنتی قالبسازی عمدتا مبتنی بر پیشبرد کار از طریق استاد و شاگردی است و عموما در کارگاههای کوچک مشاهده می شود. در این روش کلیه امور توسط یک نفر به عنوان سرپرست راهبری می شود و نقطه اتکای سازمان به اندیشه ها و تصمیم گیری های همان یک نفر می باشد.
طبیعی است که بنا به قائم بودن سیستم به وجود یک شخص احتمال بروز خطا نیز بالا خوهد بود. در این روش هزینه ها عموما پایین تر از روشهای نوین قالبسازی می باشد. در این روش غالبا طراحی روش ساخت قالب بصورت ذهنی انجام می پذیرد و در صورت نبود فرد كل سیستم دچار اختلال و مشکل می گردد. از آنجایی که طراحی و ساخت بصورت ذهنی است گاها مشاهده شده است که قالب های ساخته شده کیفیت لازمه (از نظر استحکام، مکانیزم، تیراژ و تولید) را ندارند. البته در برخی موارد نیز مشاهده شده که بسیار با کیفیت و مناسب بوده اند. در این روش عموما از ماشین آلات پیشرفته استفاده نمی شود و سعی در ساده سازی طرح با امکانات کارگاهی موجود است لذا این روش پاسخگوی ساخت قالب های پیچیده و بزرگ نمی باشد. عدم همخوانی قالب با پرس مورد نیاز برای تولید نیز از دیگر مشخصه های این روش محسوب می گردد. در این روش بوروکراسی در حداقل میزان ممکنه وجود دارد. سطح تحصیلات در این نوع قالبسازی عموما در حد متوسط و پایین است و از جهت انگیزه کاری از آنجایی که سود و زیان کار به یک نفر بر می گردد در حد قابل قبولی هستند.
روشهای نوین قالبسازی
روشهای نوین قالبسازیدر روشهای نوین قالبسازی سلسله مراتب سازمانی وجود دارد و این ارتباطات در کارخانه های بزرگ قالبسازی مشاهده می گردد. در این نوع قالبسازی ها برای پیشبرد امور، واحدهای تخصصی مربوط به آن کار خاص به عنوان یک گروه تخصصی در نظر گرفته میشود و هر واحد محصول کار خود را به عنوان یک ورودی فرآیند در اختیار واحد دیگر قرا می دهد. در این قالبسازی ها به دلیل تعدد واحدها، گردش کار پیچیده تر می باشد از این رو تعریف شرح وظایف اجتناب ناپذیر به نظر میرسد. بر خلاف روش سنتی که تصمیم گیرنده یک نفر می باشد، در اینجا تصمیم گیری ها عموما بصورت تیمی و گروهی می باشد. در یک قالیسازی پیشرفته موفقیت و ناکامی، گروهی تلقی می۔ شود. در این قالبسازی مدرن از آنجایی که تعداد پرسنل کارگاهی، تعداد ماشین الات و پیچیده بودن گردش کار، منابع اخذ وام و … زیاد است، شاهد هزینه های بالاتر و در نهایت قیمت تمام شده بالاتر قالب هستیم. این هزینه های بالاسری را باید با اتخاذ سیاست های صحیح مدیریتی به حداقل میزان ممكن تقليل داد. در این روش کارها بصورت گروهی تعریف می گردد در مقایسه با روش های سنتی سیستم به طور نسبی وابستگی کمتری به افراد دارد و دوام و عمر سازمان به کار گروهی بستگی دارد. از نظر کیفیت ساخت، قالب های ساخته شده با این روش دارای کیفیت مطلوب، دوام و استحکام مناسبی می باشند. در این شرکتها از ماشین آلات پیشرفته و بسته های نرم افزاری تخصصی فراوان استفاده می گردد، از این رو برای طراحی و ساخت قالب محدودیت کمتری وجود دارد. قالب های ساخته شده در این روش ساخت، عموما با پرس ارائه شده توسط مشتری مطابقت دارند مگر آنکه اطلاعات ارائه شده پرس صحیح نباشد یا در طراحی اشتباهی رخ داده باشد در این روش ساخت عموما کار بصورت تخصصی پیگیری می شود.
بدون دیدگاه